De HR-directies en leidinggevenden van vandaag nemen geen genoegen meer met alleen maar managen: ze zien trends, werken verbindend en reguleren. Door goed te luisteren naar de onzichtbare dynamieken binnen hun organisatie werken ze verbindend, vergroten ze de zingeving en inspireren ze hun teams.

Tijdens het Lab Htag 2025 hebben we HR-directies van grote Belgische bedrijven een innovatieve en pragmatische ervaring met systemische constellaties laten beleven, waardoor ze de verborgen dynamieken in organisaties konden visualiseren, voelen en begrijpen.

Deze ervaring maakte deel uit van twee dagen georganiseerd door Htag/Références, als aanvulling op de interventie van twee experts op het gebied van toekomstvisie, Jérémy Lamri en Carine Dartiguepeyrou. Hun werk, gebaseerd op grote hoeveelheden gegevens en rigoureuze modellen, werpt een bijzonder helder licht op wat vandaag allemaal speelt en we bedanken hen van harte voor deze waardevolle rigueur.

Maar hoe relevant deze visie ook is, ze nodigt ons uit om met een andere blik te kijken.

De beperkingen van één enkele vorm van intelligentie

Toekomstgerichte modellen zijn gebaseerd op rationele intelligentie: intelligentie die meet, berekent en anticipeert. Deze intelligentie is essentieel, maar onvolledig. Zoals de biowetenschappen aantonen, nemen onze menselijke zintuigen slechts een fractie van de werkelijkheid waar en zelfs onze tools geven slechts een fragment van de werkelijkheid weer.

Deze beperking van onze waarneming kleurt ons redeneren. Door alleen gebruik te maken van analytische intelligentie laten we andere vormen van intelligentie – lichamelijk, relationeel, intuïtief, energetisch – buiten beschouwing, terwijl die juist essentieel zijn om de complexiteit van het leven en van menselijke organisaties te begrijpen.

Systemische constellaties onderzoeken juist datgene wat aan de logica ontsnapt, maar toch van invloed is op de collectieve gezondheid en de innerlijke balans.

Zoals het taoïsme ons vertelt: “Tao die benoemd kan worden, is niet de eeuwige Tao”: de wereld omvat meer dan we kunnen beschrijven of modelleren.

Wanneer overtuigingen de HR-realiteit bepalen

Onze overtuigingen bepalen onze houding, onze keuzes en zelfs ons fysiologisch evenwicht. Wanneer een toekomst somber of onvermijdelijk lijkt, heeft deze de neiging zichzelf te vervullen. Dat geldt ook voor ons toekomstperspectief. Een angstaanjagende toekomst voorspellen kan ertoe bijdragen dat dat dat ook een daadwerkelijke realiteit wordt.

Op het gebied van gezondheid op het werk zien we hoe gedeelde voorstellingen – stress, overbelasting, verlies van zingeving – fysieke en psychische realiteiten worden als ze niet in vraag worden gesteld.

Door onzichtbare patronen zichtbaar te maken, kunnen HR-managers en leidinggevenden dankzij systemische constellaties zich hier sneller bewust van worden, en kunnen ze de koers wijzigen en andere mogelijkheden creëren.

De balans terugvinden

Neurobioloog Sébastien Bohler beschrijft in Le bug humain hoe ons brein, dat is ontworpen om onmiddellijk plezier te maximaliseren, ons ertoe aanzet om gedragingen te herhalen die schadelijk zijn voor ons welzijn. Deze neuronale “kortsluiting” leidt tot overstimulatie, chronische vermoeidheid en een vervreemding van onze diepste behoeften.

Onze samenlevingen en bedrijven, waar dopaminereflexen een grote rol spelen, putten zichzelf uit door altijd sneller, hoger en sterker te willen gaan. Individuele of collectieve gezondheid ligt echter niet in voortdurende prestaties, maar in het zoeken naar evenwicht.

Het taoïsme herinnert ons eraan dat er andere wegen zijn: die van de vloeiendheid en aanpassing, naar het voorbeeld van de soepelheid van water. Vloeibaar, aanpassingsvermogen, geduldig, het past zich aan vormen aan zonder zich ertegen te verzetten, maar vormt uiteindelijk altijd de steen. In onze organisaties, net als in ons lichaam, komt gezondheid voort uit dit vermogen om te circuleren, om samen te werken met beperkingen in plaats van ze te bestrijden.

“Als je gezond wilt zijn, zorg dan voor evenwicht”: evenwicht tussen verstand en intuïtie, actie en rust, controle en loslaten. Dit evenwicht is geen vaste toestand, maar een voortdurende beweging, zoals die van water dat zich aanpast zonder zichzelf te verliezen.

Een uitnodiging aan HR-managers en leidinggevenden

Wij nodigen preventieadviseurs, leidinggevenden en HR-managers uit: laten we onze collectieven niet zien als systemen die geoptimaliseerd moeten worden, maar als levende ecosystemen die in harmonie moeten worden gebracht.

Laten we al onze intelligentie – rationeel en emotioneel – inzetten om betekenis, verbondenheid en inspiratie te herstellen.

De toekomst kan niet worden berekend, maar vormt zich gaandeweg. En gezondheid houdt veel meer in dan louter en alleen de afwezigheid van een onevenwicht. Het zou wel eens het vermogen kunnen zijn van een systeem om soepel en levendig te blijven en in balans te zijn met de wereld omheen.

Băo academy begeleidt jou

Op basis van onze expertise in systeemanalyse toegepast op bedrijven, begeleiden wij organisaties met innovatieve benaderingen:

Sluiten deze voorstellen aan bij wat jij nodig hebt? Wij ontwikkelen originele begeleidingsprogramma’s op maat en aangepast aan wat jij nodig hebt:info@baoacademy.be – tel.: 02 289 68 25